Hierbij is er sprake van het optreden van vreemd gedrag en/ of vreemde gewaarwordingen tijdens de slaap. Er wordt onderscheid gemaakt tussen het optreden hiervan tijdens de droomslaap en optreden ervan tijdens de andere slaapfasen. Kenmerkend is dat het bewustzijnsniveau niet overeenkomt met de slaapfase waarin men zich bevindt en ook de lichamelijke toestand daarbij.

Een deel van deze aandoeningen is erfelijk bepaald en komt vaker in families voor. Een ander deel kan samen hangen met bepaalde ziekten.